Tại thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), mới đây, đã ghi nhận ca tử vong đầu tiên do sốt xuất huyết. Mùa mưa đã đến, số ca mắc bệnh sốt xuất huyết cũng tăng lên nhiều hơn so với những tháng trước. Phóng viên Báo Sức Khỏe đã có cuộc trao đổi cùng Bác sĩ Nguyễn Trí Dũng – Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM.
Thưa BS, làm sao để phát hiện sớm và nhận diện được những dấu hiệu nặng để có thể xử lý kịp thời?
Thông thường, những ngày đầu, bệnh sốt xuất huyết có thể tự điều trị ở nhà. Nhưng có những trường hợp, bệnh diễn tiến rất nhanh. Nếu như không theo dõi sát sao, bệnh nhân và người nhà có khả năng sẽ bỏ qua những dấu hiệu nặng, bệnh diễn tiến nhanh hơn, khi đưa đến bệnh viện khả năng cứu chữa được sẽ càng thấp.
Một số dấu hiệu nhận biết sớm như trẻ bị sốt vào ngày thứ 5 nhưng đột nhiên hết sốt rất nhanh, người mát lạnh. Hoặc trẻ bị xuất huyết ở chân răng, chảy máu cam, đi cầu ra máu hay bé gái đang có kinh nhưng bị rong kinh,… Đây là những dấu hiệu rất nặng, cần đặc biệt chú ý. Chẳng hạn trường hợp trẻ đau bụng dữ dội và kéo dài rất nhiều ngày, chứng tỏ gan đang bị sưng, phù nề. Bên cạnh đó, trẻ có dấu hiệu sốt rơi vào tình trạng lơ mơ, ngủ li bì, bất thường về tri giác, có thể bệnh đã diễn tiến đến não. Người nhà bệnh nhân cần theo dõi, quan sát trẻ. Có những trường hợp bệnh tiến triển từ từ, ngược lại, có những trường hợp diễn tiến rất nhanh.
Những ngày đầu của bệnh sốt xuất huyết rất khó để nhận biết. Chỉ có một số trường hợp biểu hiện rõ như có chấm xuất huyết dưới da, xuất huyết ở vùng kết mạc, niêm mạc, xét nghiệm máu trong 3 ngày đầu có thể vẫn chưa phát hiện được bệnh. Đối với những xuất huyết tinh vi, nếu bác sĩ khám kỹ mới có thể thấy được những chấm xuất huyết. Đa số các trường hợp còn lại trong 3 ngày đầu, rất khó để phân biệt sốt xuất huyết với những trường hợp nhiễm siêu vi thông thường, chủ yếu thường sốt và không đáp ứng với thuốc hạ sốt, ngoài ra không có bất kỳ dấu hiệu nào khác.
Thưa BS, hiện nay đối với bệnh sốt xuất huyết có diễn tiến thế nào? Và những khu vực nào đang có dịch bệnh không?
Thời tiết hiện nay đang bắt đầu vào mưa, sáng nắng chiều mưa – đây cũng là điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản và phát triển. Bên cạnh đó là những điều kiện thuận lợi khác do con người tạo ra, như vật chứa nước, vật phế thải, cống, vùng trũng. Ở các địa phương, những nơi có nhiều nhà trọ cũng được xem là khu vực cần được quan tâm nhiều. Hay những nhà có sân vườn, sân thượng cũng là nơi có khả năng xuất hiện dịch bệnh. Những khu vực chăn nuôi như Hóc Môn, Củ Chi, quận 12, đặc biệt khu vực nuôi gà, qua khảo sát thì đây là khu vực xuất hiện lăng quăng nhiều nhất. Vựa ve chai, hay những nơi gần kênh rạch bị ô nhiễm cũng là nơi chứa các ổ lăng quăng. Những công trình xây dựng, đặc biệt những công trình có thiết kế hầm, thường có những tụ nước hay một số nơi trong nhà thường bị bỏ sót như cục nóng của máy lạnh, khi mưa xuống đây là nơi chứa các vũng nước khi tạnh mưa, hay ban công bị ứ đọng nước, chậu hoa, cây kiểng, đều chứa nước và là mầm mống của sốt xuất huyết.
Vừa qua, Ủy ban nhân dân thành phố đã tiến hành chế tài một số trường hợp cố ý không hợp tác, không thực hiện những hoạt động nhằm ngăn chặn bệnh sốt xuất huyết. Một số hành vi vi phạm như trong gia đình, xung quanh nhà cửa, hay khu vực mình quản lý, đặc biệt ở những khu có ổ dịch, nếu phát hiện có chứa những ổ lăng quăng, sẽ được nhắc nhở, hướng dẫn cách diệt và phòng tránh. Nếu lần tái kiểm tra vẫn chưa khắc phục sẽ tiến hành lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực y tế trong phòng chống dịch. Mục đích của việc chế tài nhằm nâng cao nhận thức của một cá nhân trong một cộng đồng.
BS có lời khuyên nào để mọi người có thể phòng bị sốt suất huyết tốt nhất không?
Khi có những dấu hiệu – triệu chứng ban đầu, cho dù chưa rõ ràng nhưng vẫn phải phòng ngừa, không được chủ quan.
Để phòng sốt xuất huyết, mỗi người nên dành khoảng 15 phút/ ngày trong tuần để kiểm tra nơi sinh sống, nơi làm việc có những yếu tố hay vật dụng có thể chứa nước, đọng nước hoặc có ổ lăng quăng hay không. Nếu làm được điều đó, chúng ta sẽ diệt được rất nhiều nguy cơ, mầm móng gây ra dịch bệnh.
Hiện nay đã có vác-xin ngừa sốt xuất huyết chưa?
Theo thông tin chúng tôi được biết, đã có những công trình nghiên cứu trên thế giới đã được thực hiện ở một số nơi. Riêng ở Việt Nam, công trình được thực hiện bởi viện Pasteur TPHCM phối hợp những đơn vị sản xuất vác-xin đã làm những thử nghiệm lâm sàng và đang được trình lên các cấp để sớm có thể đưa vào ứng dụng.
Tuy nhiên, nếu vác-xin sốt xuất huyết được triển khai thì đây chỉ là một trong những yếu tố phòng ngừa, quan trọng nhất vẫn chính từ ý thức bảo vệ môi trường sống xung quanh, thực hiện các biện pháp phòng bị cơ bản.
Theo khoe24h
